سوارکاری به سبک شیطان

آنچه در صدر نوشتار حاضر خواندید اگرچه یک داستان کوتاه خیالی است اما حکایت از یک امر واقعی دارد و آن اینکه شیطان که گاهی نفس چموش و سرکش آدمی را می‌‌جهاند خود البته سوارکار ماهری است و از گرده‌ی مردم سواری می‌گیرد؛ این را من نمی‌گویم که صادق مصدق در کتاب آفتاب آفرینش می‌گوید؛ آنجا که می‌فرماید:

قَالَ أَرَأَیتَکَ هَذَا الَّذِی کَرَّمْتَ عَلَی لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَى یوْمِ الْقِیامَةِ لَأَحْتَنِکَنَّ ذُرِّیتَهُ إِلَّا قَلِیلًا(الإسراء/62)

(سپس) گفت: «به من بگو، این کسی را که بر من برتری داده‌ای (به چه دلیل بوده است؟) اگر مرا تا روز قیامت زنده بگذاری، همه فرزندانش را، جز عده کمی، گمراه و ریشه‌کن خواهم ساخت!»

اما چه کسانی به شیطان سواری می‌دهند؟

کسانی که ولایت شیطان را پذیرفتند، و دست رفاقت به سوی او داز کرده‌اند. تعبیر قرآن درباره ایشان چنین است:

إنَّما سُلطانُهُ عَلَی الَّذینَ یَتَوَلَّونَهُ والَّذینَ هُم بِهِ مُشرِکون.

تسلط او تنها بر کسانی است که او را به سرپرستی خود برگزیده‌اند، و نها که نسبت به او [= خدا] شرک می‌ورزند (و فرمان شیطان را به جای فرمان خدا، گردن می‌نهند).

در جایی دیگر "خداوند در باره کسانی که تحت ولایت شیطان‏اند فرمود: (کُتب علیه أنه من تولاه فأنه یضلّه و یهدیه إلی عذاب السعیر)[1] کار شیطان این است که زمام افراد تحت ولایت خود را می‏گیرد و او را تا جهنم هدایت می‏کند، چنانکه شیطان فرزندان آدم (علیه السلام) را تهدید به احتناک می‏کند. به خدای سبحان عرض کرد: آدم را که بر من گرامی‏داشتی، (لأحتنکنّ ذریّته)[2] همان طور که زمامدار اسب، زمام یا حنک یا افسار اسب را به دست می‏گیرد و بر او سوار می‏شود و به هر جا بخواهد، راهنمایی می‏کند، شیطان هم تبهکار را احتناک می‏کند و به گردنش افسارزده بر او سوار می‏شود یا بر او بار می‏نهد تا آن را به مقصد برساند. (3)

سهم‏خواهی شیطان

"شیطان در برابر ذات اقدس الهی استکبار ورزید؛ سپس در صدد تقسیم بندگان برآمد و در نتیجه گروهی بنده خدا و عده‏ای بنده او شدند؛ یعنی خودش را شریک خدا قرار داد و در حوزه ربوبیت الهی درآمد، از این رو گفت: (لأتَّخِذَنَّ مِن عِبادِکَ نَصیباً مَفروضا). البته شیطان مدّعی قدرت فی الجمله مستقل در بندگان خداست؛ یعنی:

 1. وجود خداوند را انکار ندارد.

 2. قدرت الهی را در جهان قبول دارد.

 3. برای خود سهمی از اقتدار در بخش اضلال و گمراه کردن قائل است.

 4. هرگز همانند فرعون نگفت و نمی‏گوید: (ماعَلِمتُ لَکُم مِن إلهٍ غَیری)[4] و (أنا رَبُّکُمُ الأعلی)[5] هرچند در خصوص تدبیر مردمی باشد.

 5. آنچه را سهم خود قرار داد، همچنان تحت تدبیر پروردگار باقی‏اند، چون بندگان او هستند.

به هر روی ابلیس بنده‏ای فرمانبر می‏طلبد، بدین جهت صریحاً به خدا می‏گوید که از بندگان او سهمی جداشده می‏برد: (نَصیباً مَفروضا).البته شیطان به اغوای همگان طمع می‏ورزد؛ ولی به «مخلَصان» نفوذ ندارد و تنها از دیگران سهمی می‏برد، چون گروهی عبد محض و خالص و بعضی برده مُکاتَب یا عبد مدبّر شیطان و برخی برده‏ای هستند که نیمی از آنان آزاد شده است. شیطان به هر اندازه که بتواند بندگان خدا را به عبودیت خود می‏کشاند و ولی آنان می‏گردد و به آن‏ها خسارت می‏زند: (والَّذینَ کَفَرُوا أولِیاۆُهُمُ الطّاغوتُ یُخرِجونَهُم مِنَ النُّورِ إلی الظُّلُمات).[7] وی بندگان خدا را احتناک می‏کند: (قالَ أرَأیتَکَ هذا الَّذی کَرَّمتَ عَلَی لَئِن أخَّرتَنِ إلی یَومِ القِیامَةِ لأحتَنِکَنَّ ذُرِّیَّتَهُ إلاّقَلیلا)[8] یعنی همان‏گونه که سوارکارِ مسلّط، افسار را در حَنَک اسب می‏گذارد، در نتیجه آن را در اختیار خود می‏گیرد و به هر جا و هرگونه بخواهد اسب را می‏راند، شیطان نیز گروهی را به بند می‏کشد و بر گُرده آنان سوار می‏شود، چنان‏که نمی‏توانند به راه دیگری بروند، در نتیجه توبه برای آن‏ها ناشدنی یا سخت می‏شود، هرچند در پی آن باشند. هر که را شیطان افسار زند، به فرمان او (شیطان) حرکت می‏کند".[9]

 گفتنی است که مراد از «عباد»، بندگان تکوینی است که جامع عباد تشریعی و غیرتشریعی است، نه خصوص بندگان تشریعی، از این‏رو موحّد و مۆمن نیز گاه به دام شیطان می‏افتند، پس (عِبادِک) به جامع بندگان (موحدان و ملحدان) نظر دارد که همگی از نظر تکوین آفریده‏های خدایند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: